Dlaczego Królowa Jadwiga?

 

Odpowiedź formalna jest bardzo prosta. Bo takie są wskazania Samorządu Uczniowskiego i Rady Pedagogicznej zgodne z oczekiwaniami Założycieli, którzy stanowią Organ Prowadzący Liceum. Zatrzymajmy się jednak nad istotą merytoryczną problemu Patrona Szkoły.  

Każda instytucja, a szczególnie szkoła, uczelnia, jednostka posiadająca w profilu własnej aktywności działalność edukacyjną, naukową, bądź inną działalność publiczną w celu podniesienia prestiżu, jeśli o prestiż taki zabiega,  utożsamia swoją aktywność z postacią bądź wydarzeniem historycznym, które na tę inspirację wskazują.

I choć do faktów źródłowych w przypadku Królowej Jadwigi się odwołujemy bo takie jest spojrzenie naszego historyka, mediewisty dr Kamila Świderskiego, który w znakomitym studium sylwetki  prezentowanym w eseju  Życie i panowanie Jadwigi Andegaweńskiej to odpowiedź na tytułowe pytanie ulokujemy w formule filozoficznej, bliższej analogowej, dopuszczającej syntezę faktów. Uważny czytelnik dostrzeże, że bez studium dra Kamila Świderskiego rozważania nasze byłyby niekompletne.

W istocie funkcjonowanie V Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego, od czasu założenia w 1992 roku, ukierunkowane jest na formowanie w środowisku naszych uczniów, profesorów, administracji - szczególnie pożądanego  w środowisku edukacyjnym - stanu otwartości życia.

Otwartości uczniów na ubogacanie wiedzy, mądrości, wrażliwości, gotowości na podejmowanie działań często znacznie wykraczających poza zakres obowiązujących treści programowych.

Otwartości profesorów na przybliżanie treści nauczanych przedmiotów do zdolności percepcyjnych uczniów, której rezultat stanowi radość poznawcza, a nie wyłącznie obowiązek udziału w lekcjach.

I w końcu otwartością administracji w wypełnianiu własnych obowiązków z promieniującą serdecznością, życzliwością i uśmiechem, bez sygnalizowania znużenia powtarzalnością wykonywanych czynności.

 

Dokonajmy w tym miejscu zmiany kierunku naszych rozważań i przez kilka chwil podążajmy za sylwetką Królowej Jadwigi. Proszę zauważyć, że przenosimy się do XIV wieku. Do czasu odmiennych od współczesnych uwarunkowań społecznych, cywilizacyjnych. Zatrzymajmy się na tych, które definiują postawę osoby, istoty ludzkiej, które są czytelne i nie budzące żadnych wątpliwości, w analizie stanu otwartości życia.

Jadwiga była osobą staranne wykształconą. Staranność należy tutaj utożsamiać z wszechstronnym wykształceniem, współcześnie o profilu dyplomatycznym. Od najmłodszych lat była przygotowywana do pełnienia roli królowej. Dowodziła zainteresowanie nauką, muzyką i sztuką. Trzeba zaznaczyć, że podlegała  wpływom kultury francuskiej i włoskiej poprzez dwór Andegawenów na Węgrzech. Na to wyraźnie wskazują materiały źródłowe.

Jej otwartość po koronacji na Króla Polski w wieku 10 lat przejawiała się we wszystkich aspektach funkcjonowania. Od spraw niemal symbolicznych po decyzje mające wpływ na sprawy kraju. Od legendo-twórczej ofiary złotej klamerki pantofelka, którą dała zatroskanemu o zdrowie żony kamieniarzowi przy budowie Kościoła NMP w Krakowie przy ul. Karmelickiej po fundacje ołtarzy, kościołów, szat liturgicznych, a w końcu ofiarowanie całego swojego majątku na rzecz chylącej się ku upadkowi Akademii Krakowskiej, współcześnie Uniwersytetu Jagiellońskiego.

 

Obraz Królowej Jadwigi (Marcello Bacciarelli, 1768-1771) Zamek Królewski w Warszawie,
Sala Marmurowa

 

 

Kroniki relacjonują o wielkiej piękności Królowej Jadwigi. Była najatrakcyjniejszą księżniczką Europy. Wyobrazić można ją sobie jako wysoką blondynkę o pięknych, regularnych rysach twarzy. Los kazał oddać jej serce i rękę trzykrotnie starszemu od niej Jagielle.17 lutego 1386 roku. W Katedrze wawelskiej odbył się ślub, a za tym  koronacja Jagiełły. Przez swój ślub z Jagiełłą doprowadziła do chrystianizacji Litwy. Za jej wstawiennictwem u papieża powstała diecezja w Wilnie.

Jej stan otwartości życia spowodowały, że większość osobistych dóbr: klejnotów, drogocennych szat, sreber, osobistych sprzętów przekazała na potrzeby Akademii. Dzięki tym sumom zakupiono w Krakowie kamienice, które po przebudowie stanowią dzisiejsze Collegium Maius. Fundowała kapłanom naczynia i szaty liturgiczne. Dzięki niej na krakowskim uniwersytecie powstał Wydział Teologiczny. Zakładała szpitale, pomagała chorym i biednym. Wielokrotnie broniła chłopów w sporach z magnaterią polską i z samym królem. Wiele razy zażegnywała konflikt z zakonem krzyżackim. W licznych przypadkach Jej stan otwartości życia, który demonstrujemy jest stanem otwartości heroicznej.

Zadbała przy tym o rozwój intelektualny przysposobionych rodaków utrzymując na Uniwersytecie Praskim kolegium dla Litwinów. Z tego powodu Królowa cieszyła się ogromnym uznaniem. Była osobą, która zażegnywała spory książąt litewskich, zarzewia wojen. Zawsze broniła polskiej racji stanu.

W 1399 roku Jadwiga urodziła córeczkę. Niemowlę zmarło po trzech tygodniach, a 17 lipca 1399 roku, zmarła także królowa. Jej ciało złożono w Katedrze na Wawelu, przy wielkim ołtarzu. Wkrótce po śmierci zaczęto uważać ją za świętą, ludzie pielgrzymowali do jej grobu słynącego z cudów.

Od 1949 r. prochy jej spoczywały w alabastrowym sarkofagu dłuta Antoniego Madeyskiego. Grób ten przez lata był oblegany przez pielgrzymki. W 1986 r. rzymska Kongregacja do Spraw Świętych ogłosiła deklarację potwierdzającą kult Jadwigi od niepamiętnych czasów, akt równoznaczny z beatyfikacją.

W następnym roku doczesne szczątki królowej Jadwigi złożono w ołtarzu cudownego Pana Jezusa, pod Czarnym Krucyfiksem. 8 czerwca 1997 roku papież Jan Paweł Wielki kanonizował Jadwigę na błoniach krakowskich. W mszy kanonizacyjnej  uczestniczyło ponad milion osób. W tym miejscu Założyciele Liceum: Lidia i Jerzy Białkiewiczowie  potwierdzają własny udział w tej doniosłej uroczystości.

Proszę zauważyć, że uroczystości kanonizacyjne odbywały się w piątą rocznicę od czasu utworzenia naszego Liceum. I trzeba było czekać, aż 25 lat, by myśl o Królowej Jadwidze jako Naszej Patronce dojrzała w 30. lecie działalności Szkoły, która upoważniła nas do umiejscowienia na sztandarze inskrypcji:

 

Sancta Jadwiga Regina Patrona Lycei  Nostri.

 

 prof. dr hab. inż. Jerzy Białkiewicz